Жұмыс берушiнiң қаражаты есебiнен қызметкерлерге сүт, емдiк-профилактикалық тағам, арнайы киiм, арнайы аяқ киiм және басқа да жеке қорғану құралдарын беру, ұжымдық қорғану құралдарымен, санитариялық-тұрмыстық үй-жайлармен және құрылғылармен қамтамасыз ету қағидалары

Қазақстан Республикасы Үкiметiнiң 2011 жылғы 5 желтоқсандағы № 1458 қаулысымен бекiтiлген

Қазақстан Республикасы
Үкiметiнiң
2011 жылғы 5 желтоқсандағы
№ 1458 қаулысымен
бекiтiлген
Жұмыс берушiнiң қаражаты есебiнен қызметкерлерге сүт, емдiк-профилактикалық тағам, арнайы киiм, арнайы аяқ киiм және басқа да жеке қорғану құралдарын беру, ұжымдық қорғану құралдарымен, санитариялық-тұрмыстық үй-жайлармен және құрылғылармен қамтамасыз ету қағидалары
1. Жалпы ережелер
1. Осы Жұмыс берушiнiң қаражаты есебiнен қызметкерлерге сүт, емдiк-профилактикалық тағам, арнайы киiм, арнайы аяқ киiм және басқа да жеке қорғану құралдарын беру, ұжымдық қорғану құралдарымен, санитариялық-тұрмыстық үй-жайлармен және құрылғылармен қамтамасыз ету қағидалары (бұдан әрi – Қағидалар) 2007 жылғы 15 мамырдағы Қазақстан Республикасының Еңбек кодексi 15-бабының 20) тармақшасына сәйкес әзiрлендi және жұмыс берушiнiң қаражаты есебiнен қызметкерлердi сүт, емдiк-профилактикалық тағам, арнайы киiм, арнайы аяқ киiм және басқа да жеке қорғану құралдарын беру, ұжымдық қорғану құралдарымен, санитариялық-тұрмыстық үй-жайлармен және құрылғылармен қамтамасыз ету тәртiбiн белгiлейдi.
2. Осы Қағидалар еңбек жағдайлары зиянды (ерекше зиянды) және қауiптi ұжымдарда қолданылады.
3. Осы Қағидаларда пайдаланылатын негiзгi ұғымдар:
1) жеке қорғану құралдары – қызметкердi зиянды және (немесе) қауiптi өндiрiстiк факторлардан қорғауға арналған құралдар, соның iшiнде арнайы киiм;
2) ұжымдық қорғану құралдары – екi және одан да көп қызметкердi зиянды және (немесе) қауiптi өндiрiстiк факторлардан бiр мезгiлде қорғауға арналған техникалық құралдар.
2. Қызметкерлерге сүт және емдiк-профилактикалық тағам беру тәртiбi
4. Сүт және емдiк-профилактикалық тағам (бұдан әрi – ЕПТ) қызметкерлерге өндiрiстiк объектiлердi еңбек жағдайлары бойынша аттестациялау нәтижелерi бойынша кәсiптiк аурулар мен уланудың алдын алу, олардың денсаулығын нығайту мақсатында берiледi.
5. Сүт ұзақтығына қарамастан, әр ауысымға (үзiлiс уақытында) химиялық заттарды өндiруге немесе қолдануға байланысты жұмыстарда қызметкердiң нақты жұмыс iстеген күндерiне Қазақстан Республикасының Үкiметi бекiткен нормалар бойынша берiледi.
6. ЕПТ белгiлеу және беру Қазақстан Республикасының Үкiметi бекiткен нормаларға сәйкес берiледi.
7. ЕПТ жұмыс басталар алдында таңертеңгi ыстық ас түрiнде берiледi. Кейбiр жағдайларда, ұйымның медициналық-санитариялық бөлiмiнiң, ал ол болмаған жағдайда тиiстi аумақтың мемлекеттiк санитариялық-эпидемиологиялық бақылау органдарының келiсiмiмен ЕПТ түскi ас кезiнде беруге де болады. Жоғары қысым жағдайындағы (кессондарда, барокамераларда, суда жүзетiн жұмыстарда) қызметкерлерге ЕПТ шлюзға өткеннен кейiн берiледi.
8. ЕПТ сондай-ақ, толық жұмыс күнiн құрылыс, құру-жабдықтау, жөндеу-құру және iске қосу және баптау жұмыстарында өткiзетiн қызметкерлерге, ЕПТ белгiленген негiзгi қызметкерлерге, жөндеу персоналына, ерекше зиянды еңбек жағдайларында жұмыс iстейтiн өндiрiстердегi құрылғыларды тазалауды жүргiзетiн, жөндеу және консервацияға дайындайтын қызметкерлерге берiледi.
9. ЕПТ және сүт:
1) жұмыс iстемейтiн күндерi;
2) демалыс күндерi;
3) қызметтiк iссапар күндерi;
4) өндiрiстен қол үзiп оқу күндерi;
5) ЕПТ көзделмеген басқа жерлердегi жұмыстарды орындаған күндерi;
6) жұмысқа уақытша жарамсыз кезеңде берiлмейдi.
10. ЕПТ өткен уақытқа немесе бiрнеше ауысымға алдын ала беруге, сондай-ақ өз уақытында алынбаған ЕПТ үшiн өтемақы төлеуге рұқсат етiлмейдi.
11. Азық-түлiктiң бiр түрiн ЕПТ екiншi түрiмен ауыстыруға ЕПТ беру нормаларында айқындалған азық-түлiктi өзара алмастыру нормалары шегiнде жол берiледi.
12. ЕПТ дайындау және беру негiзiнде әр күнге мәзiр-тарату жасалатын рациондар бойынша ЕПТ-ның таңертеңгi ыстық асының шамамен алты күндiк мәзiрiн таратуға сәйкес жасалады.
13. Мәзiрдi қызметкерлерге тамақ дайындауды жүзеге асыратын ұйым өндiрiсiнiң меңгерушiсi құрастырады.
14. Еңбек жағдайының ерекше зияндылығына байланысты жұмыс берушiнiң есебiнен ЕПТ алатын қызметкерлерге сүт немесе оған теңестiрiлген басқа да азық-түлiк берiлмейдi.
3. Қызметкерлерге арнайы киiм, арнайы аяқ киiм және басқа да жеке қорғану құралдарын беру, ұжымдық қорғану құралдарымен, санитариялық-тұрмыстық үй-жайлармен және құрылғылармен қамтамасыз ету тәртiбi
15. Жеке қорғану құралдары қызметкерлердi жұмысқа қабылдау не оны басқа жұмысқа ауыстыру кезiнде не осы құралдарды пайдалану мерзiмiнiң аяқталуына байланысты белгiленген нормада берiледi.
16. Жеке қорғану құралдарын пайдалану мерзiмдерi күнтiзбемен белгiленедi және ол қызметкерге нақты берiлген күнiнен бастап есептеледi.
17. Жеке қорғану құралдары сертификатталған болуға және де киюге ыңғайлы, қозғалуға бөгет жасамайтын болып, қызметкерлердiң өлшемдерiне сәйкес iрiктелiп берiлуге тиiс.
18. Жеке қорғану құралдары (противогаздар, өздiгiнен құтқарғыштар, сақтандыру белбеулерi, масаханалар, каскалар және де өзге де құралдар) жүйелi түрде сынақтан өткiзiлуге және олардың дұрыстығы тексерiлуге тиiс, қорғаныш қасиеттерi төмендеген сүзгiштер, шынылар және де өзге де бөлшектер уақытында ауыстырылуы керек. Тексеруден кейiн жеке қорғану құралдарында келесi сынақ мерзiмдерi туралы белгi (таңба, мөртаңба) қойылуға тиiс.
19. Жұмыс берушi жеке және ұжымдық қорғану құралдарына тиiстi күтiмдi ұйымдастырады, жеке және ұжымдық қорғану құралдарын алдын-ала өңдеудi, сондай-ақ оларды жөндеудi уақытында жүзеге асырады.
20. Еңбек жағдайлары бойынша қажет болған жағдайда ұйымдарда жеке қорғану құралдарын алдын ала өңдеуге арналған кептiргiштер, камералар мен қондырғылар орнатылуға тиiс.
21. Жеке қорғану құралдарын алдын ала өңдеу және жөндеу қызметкерлер жұмыстан бос уақытта (демалыс күндерi) немесе ауысымаралық үзiлiстер кезiнде жүргiзiлуге тиiс.
Егер Қазақстан Республикасының Үкiметi бекiткен нормалар бойынша қызметкерлерге арнайы киiм мен арнайы аяқ киiмнiң екi немесе үш жинақтамасын беру көзделсе, жеке қорғану құралдарын профилактикалық өңдеу және жөндеу жұмыс уақытында жүзеге асырылуы мүмкiн, ал қызметкерлерге осы уақытқа жұмыс берушiлерде осы мақсаттарға қажеттi мөлшерде болуға тиiс арнайы киiмнiң, арнайы аяқ киiмнiң ауысымдық жинақтамалары берiледi.
22. Осы кезеңге белгiленген жұмыс уақыты нормасын толық орындаған қызметкерге сабын берудiң айлық нормасы 500 грамнан төмен болмауға тиiс.
23. Ұжымдық қорғану құралдары, санитариялық-тұрмыстық үй-жайлар мен құрылғылар өндiрiстiк жайлар мен ғимараттарды жобалау, салу және қайта құру кезiнде технологиялық процестердi, машиналарды, механизмдердi, жабдықтардың құрылғыларын және басқа да бұйымдарды ескере отырып, мемлекеттiк стандарттарға, құрылыс нормалары мен қағидаларына сәйкес көзделедi.
24. Гардероб, душ, жуынатын, емдiк-профилактикалық құралдар, медициналық қобдишалар, дәретхана, жартылай душтарды, ауыз сумен жабдықтау қондырғылары орналасатын орындар, арнайы киiмдi, арнайы аяқ киiмдi жылытуға немесе салқындатуға, өңдеуге, сақтауға және беруге арналған, басқа да санитариялық-тұрмыстық үй-жайлармен және құрылғылармен қамтамасыз ету тәртiбi мен шарттары ұжымдық шарттарда немесе жұмыс берушiнiң актiсiнде айқындалады.
25. Қойылатын талаптарға сәйкес келмейтiн немесе қызметкерге байланысты емес себептер бойынша белгiленген мерзiмiнен бұрын жарамсыз болып қалған арнайы киiм мен арнайы аяқ киiм ауыстырылуға тиiс.
26. Маусым басталғанда арнайы киiм мен арнайы аяқ киiм олар алдыңғы маусымда берiлген қызметкерлерге қайтарылуға тиiс.
27. Қызметкерлерге берiлген арнайы киiмдi, арнайы аяқ киiмдi және басқа жеке қорғану құралдарын сақтау үшiн жұмыс берушi қызметкерлерге құрылыстық нормалар мен ережелер, санитарлық-эпидемиологиялық нормалар мен қағидалардың талаптарына сәйкес арнайы жабдықталған бөлмелер (гардеробтар) бередi.
28. Сақтау кезiнде арнайы киiм мен арнайы аяқ киiм зарарсыздандырылуға, кiр мен шаңнан тазартылуға, кептiрiлiп жөнделуге тиiс.
Қазақстан Республикасы
Үкiметiнiң
2011 жылғы 5 желтоқсандағы
№ 1458 қаулысымен
бекiтiлген
Жұмыс берушiнiң қаражаты есебiнен қызметкерлерге сүт беру нормалары
1. Сүт бiр ауысымға майлылығы 3,2 пайызға дейiн 0,5 литрден төмендегiдей химиялық заттарды өндiру немесе қолдануға байланысты жұмыстарда қызметкердiң нақты жұмыс iстеген күндерiне оның ұзақтығына қарамастан берiледi:
1) алифатикалық және алициклдiк көмiрсутектер (қаныққан және қанықпаған):
метанға жататын көмiрсутектер: бутан, изобутан, пентан, изопентан, гексан, октан, изооктан, нонан;
этиленге жататын көмiрсутектер: бутилендер, амилендер, изобутилендер;
циклдiк шексiз көмiрсутектер: циклопентадиен, дициклопентадиен, марганецтiң циклопентадиенилтрикарбонилi;
бiр-көп ядролық хош иiстi көмiрсутектер: бензол, ксилол, толуол, этилбензол, кумол (диизотропиленбензол), ксилолдар, стиролдар, дефенил, нафталин және оның туындылары;
2) майлылар қатарына жататын галоген туынды көмiрсутектер,
фтортуындылар: фторэтилен, дифторэтилен, трифторэтилен, тетрафторэтилен, трифторпропилен, дифторэтан, декафторбутан;
хлортуындылар: хлорлы метил, хлорлы метилен, хлороформ, төрт дәрежелi хлорлы көмiртегi, хлорлы этил, дихлорэтан, трихлорэтан, тетрахлорэтан, трихлорпропан, титрахлорпентан, хлорлы винил, дихлорэтилен, трихлорэтилен, тетрахлорэтилен, гексахлорциклопентадиен, аллодан, хлоропрен, хлорлы аллил, хлорлы бутилен, гексахлорбутадиен және осы топтағы басқалары;
бромтуындылар: бромды метилен, бромды этил, дибромэтан, тетрапромэтан, дибромпропан, бромоформ және басқалары;
йодты туындылар: йодты метил, йодоформ, йодты этил және басқалары;
аралас галоген туындылар: дифторхлорметан, фтордихлорметан және басқалары;
3) хош иiстi көмiрсутектерiне жататын галоген туындылар:
хлорбензол, дихлорбензон, трихлорбензон, тетрахлорбензол, гексахлорбензол, хлорлы бензил, бензотрихлорид, хлорстирал, бромбензол, бромды бензил және басқа да осы топқа жататын галоген туындылар;
4) бiр циклдi көп ядролық көмiрсутегiнiң хлор туындылары: хлорланған дифенилдер, дифенилдiң хлор қышқылы, хлориндан, хлорнафталиндер, гептахлор, ДДТ, гексахлорциклогексан, полихлорпинен, полихлоркамфен, хлортен, симазин, артазин;
5) спирттер:
майлы қатарға жататын шектi және шексiз гликолдар және спирттер: метилдi спирт, аллилдi, кротонилдi және басқалары;
майлы қатарға жататын галоген туынды спирттер: октафторамилдi, тетрафтор пропилдi және басқалары;
алициклдi: және хош иiстi қатарындағы спирттер: бензилдi спирт, циклогексенол және басқалары;
6) фенолдар: фенол, хлорфенолдар, пентахлорфенол, крезолдар, гидрохинон, натрийдiң пентахлорфенолы және басқалары;
7) алициклдi және алифатикалық қатардағы эфирлер және олардың галоген туындылары: диметилдi, диэтилдi, диизопропилдi, дибутилдi, винибутилдi, дивинилдi, монохлордиметилдi, дихлордиэтилдi, тетрахлордиэтилдi, этиленгликолдың, пропиленгликолдiң, глицириннiң эфирлерi, полигликолдi эфирлер;
8) фенолды эфирлер: гваякол, гидрохинонның монобензилдi эфирi, динил және осы топқа жататын басқалары;
9) органикалық тотықтар және асқын тотықтар: этиленнiң, пропиленнiң, эпихлоргидриннiң тотықтары, изопропилбензолдың гидро асқын тотығы, бензоилдiң асқын тотығы, метилэтилкетонның, циклогексанонның асқын тотықтары және осы топтағы қалған құрамдардың өкiлдерi;
10) тиоспирттер, тиофенолдар және тиоэфирлер: метил және этилмеркаптандар, трихлортиофенол және пентахлортиофенол; 2,4-Д, трихлорфеноксиуксус қышқылы тұзы;
11) қаныққан және қанықпаған альдегидтер және кетондар: ацетальдегид, формальдегид, бензальдегид, акромин, ацетон, бромацетон, хлорацетон, пентахлорацетон, гексахлорацетон, хлорацетофенон және осы қатарға жататын басқалары;
12) органикалық қышқылдар, олардың ангидридтерi, амидтерi және галогеноагидридтерi, малеиндi, фталдi ангидрид қышқылдары: құмырсқа, сiрке, пропион және олардың ангидридтерi, нафтендi қышқылдар, хлорлы бензоил, хлорфеноксоисiрке қышқылы, карбамин қышқылының қоспалары, тиодитиокарбаминдi қышқылдар, диметильформамид және осы топтағы басқалары, сондай-ақ диазокетоны және диазоэфирлер;
13) күрделi эфирлер: азотталған күкiрт, хлорсульфонды, құмырсқа, сiрке, припиондi април, метакрил қышқылдары және олардың галоген туындылары;
14) күрделi эфирлер және фосфор қышқылының амидтерi: трикрезилфосфат, тиофос, метафос, метилатилтиофос, меркаптофос, метилмекаптофос, карбофос, М-81, М-74 ДДВФ препараттары, фосфамид, хлорофос, табун, зоман, зарин, октаметил, диэтилхлормонофосфат, метилдихлорфиофосфат, диметилхлортисфосфат және қалғандары фосфорорганикалық улы химикаттар;
15) майлы полиметилен қатарына жататын нитро және амино қосылыстары және олардың туындылары: нитроолефиндер, нитрометан, нитроэтан, нитропропан, нитробутан, нитрофоска, хлорпикрин, нитроциклогексан, метиламин, диметиламин, триметиламин, этиламин, диэтиламин, триэтиламин, этиленимин, полиэтиленимин, полиэтиленполиамин, гексаметилендиамин, этаноламин, циклогексиламин, дициклогексиламин және осы топқа жататын басқалары;
16) майлы полиметилен қатарына жататын нитро және амино қосылыстары: нитробензолдар, нитротолуолы, нитроксилол, динок, диносеб, нитронафталиндер, нитрохлорбензолдар, нитрофенолдар, нитро және аминоанизоанилин, ацетонанилин, хлоранимендер, фенилендиаминдер, бензидин, парокфтидин;
17) бензохинондар, нафтахинондар, антрахинондар, бензатрен, парабензохинон және дихлорнафтахинон;
18) органикалық бояғыштар: антрахинонды, нитро және нитро бояғыштар, азобояғыштар, азиндi, 2-метилфуран (силван);
19) гетероциклдi қосылыстар: фуран, тетрагидрофуран, фурфурол, тиофен, индол, теридин, пиразалан, пурин, пиридиндi және пуриндi негiздер, пиколиндер никонин қышқылы, диоксандар, пиперидин, морфолин, гексоген, барбитураттар, олардың жартылай өнiмдерi және осы дәрi-дәрмектердi шығарудағы басқа заттар;
20) алколоидтар: атропин, кокаин, опий, морфин, кадеин, стрихнин, пилокарнин, скополамин, сальсолин, омнопок, папаверин, никотин, анатазин және осы дәрi-дәрмектердi шығарудағы басқалары, сондай-ақ құрамында жоғарыда көрсетiлген алколоидтары бар шикiзат пен дайын өнiмдер (темекi-махорка, сигар және сигарет өндiрiсi, темекi ферментi);
21) борсутектiлер;
22) галогендер және галоген туындылар: фтор, хлор, бром, иод, хлорлы, бромды, фторлы сутегi, плавиктi, кремний фторлы сутегi қышқылдары, фтор тотығы, хлордың тотығы және хлор тотығының екi есе тотығы, хлордың троифторидi, хлорлы йод, көмiрсутегiнiң хлорлы тотығы (фосген);
23) күкiрт қосылыстары: күкiрт сутегi, күкiрт көмiртегi, хлорлы сульфон қышқылы, күкiрттiң хлорангидридтерi, күкiрттi және күкiрт ангидридтерi;
24) селен және оның қосылыстары: селендi ангидрид, селендi қышқыл, олардың тұздары, селеннiң хлорлы тотығы, селеннiң органикалық қоспалары;
25) теллур және оның қоспалары;
26) азот қосылыстары: гидразин және оның туындылары, азоттың тотығы, азот қышқылы, натрийдiң азидi, аммиак, натрийдiң нитритi, хлорлы азот, хлорлы нитрозил, гидроксиламин;
27) сары (ақ) фосфор және оның қосылыстары: фосфорлы ангидрид, фосфор қышқылы және оның тұздары;
28) мышьяк және оның қосылыстары: мышьякты және мышьяктың ангидридтерi, кальцийдiң арсенитi, натрийдiң арсенитi, осарсол иприт;
29) сурьма және оның қосылыстары: сурьмалы және сурьманың ангидридтерi, сурьмалы сутегi, сурьманың хлоридтары;
30) цианидтер: цианды сутегi, натрий мен калийдiң цианидтерi, дициан, хлорциан, бромциан, кальцийдiң цианимидi, цианурхлорид, цианды бензил;
31) нитролдар: ацетонитрол, ацетонциангидрид, акрилонитрил, этиленциангидрин, бензонитрил және басқалары;
32) изоциананттар, фенилизоцианат, гексаметилендиизоцианат, толуилендиизоцианат және басқалары;
33) кремнийдiң құрамдарында аэрозол түрiндегi 10% жоғары кремнийдiң еркiн кристалды екi топтық тотықтары бары;
34) сынап және оның органикалық емес және органикалық қоспалары: металды сынап, сынаптың цианидi, сынаптың нитраты, шытырлауық сынап, диметил сынабы, этилмеркурхлорид, этилмеркурфосфат, диэтил сынабы, хлор фенол сынабы, меркурацетат, меркуран және сынаптың басқа қоспалары;
35) марганец және оның қосындылары: марганецтiң, сульфаттың, хлорлы марганецтiң тотықтары, оның қалған қоспаларының аэрозолдары;
36) бериллий және оның қоспалары: бериллий тотығы, гидрат бериллийдiң тотығы, бериллийдiң хлоридi, фтор бериллий тотығы және қалған бериллий қоспаларының қалдығы;
37) таллий және оның қоспалары: таллийдiң хлоридi, таллийдiң сульфаты, таллийдiң ацетаты, таллийдiң нитраты, таллийдiң карбонаты және басқалар;
38) титан және оның қоспалары;
39) ванадий және оның қоспалары: үш тотықты, бес тотықты ванадий, аммонийдiң, натрийдiң және кальцийдiң ванадаттары, ванадийдiң хлоридтерi;
40) хром және оның қоспалары: үш тотықты хром, хромның тотығы, хромдық квасцылар, натрийдiң бихроматы және басқалары;
41) молибден және оның қоспалары: үш тотықты молибден, аммониймолибденi;
42) никель және оның қоспалары: никельдiң шала тотығы, никель тотығы, шала тотықты никельдiң гидраты;
43) метанол;
44) қалайы органикалық, бор органикалық және кремний органикалық қоспалар;
45) қорғасын және оның қоспалары;
46) металл: никель, кобальт, марганец карбонилдерi;
47) литий, цезий, рубидий, қалғандары қышқылды жер элементтерi және олардың қоспалары;
48) жерде сирек кездесетiн элементтер (лантанидтер) және олардың қоспалары;
49) кадмий оксидтерi және олардың қоспалары;
50) антибиотиктер: биомицин, тетрацкилин, синтомицин, левомицитин және басқалары;
51) микробиологиялық тектiлердiң компоненттерi: бактериялы токсиндер, микротоксиндер, бiр клеткалы балдырлар және басқалары;
52) қатты әсер ететiн А және Б тiзiмiндегi улы заттарды өндiретiн аэрозолдар;
53) өндiрiстегi күлдiң барлық түрi;
54) пестицидтер;
55) темiр кенiн және оны байытушыларды, кокс, көмiртегi, әк және оны күйдiру, кокстау және жартылай кокстауды өндiру;
56) димитил сульфид, қаныққан моноэтаноламин, метиланилин-N, дихлорэтан, метил үшбутилдi эфир (МҮБЭ), 1-агидол, мұнай тобы, мұнай өнiмдерiн өңдеу.
2. Түстi металдардың бейорганикалық қосылыстарымен жұмыс iстейтiн қызметкерлерге сүтке қосымша 2 грамм пектин онымен байытылған азық-түлiк өнiмдерi түрiндегi: сусындар, желе, джем, мармелад, жемiс және (немесе) шырындары және консервiлер (пектиннiң нақты құрамын дайындаушы зауыт көрсетедi) берiледi.
Бұл өнiмдердi 300 миллилитр жұмсағымен табиғи жемiс және (немесе) көкөнiс шырындарымен ауыстыруға болады.
Түстi металдардың бейорганикалық қосылыстарымен ұдайы байланыста болғанда сүттiң орнына ашытылған сүт өнiмдерi немесе зиянды еңбек жағдайларында емдәмдiк (емдiк және профилактикалық) тамақ өнiмдерi берiледi.
Пектинмен байытылған азық-түлiк тағамдарын, сусындар, желе, джем, мармелад, жемiстер мен (немесе) көкөнiстен жасалған шырын өнiмдерiн және консервiлер беру жұмыс басталар алдын, ал ашытылған сүт өнiмдерiн – жұмыс күнiнiң iшiнде ұйымдастырылуға тиiс.
3. Антибиотик өндiрумен немесе өңдеумен айналысатын қызметкерлерге сүттiң орнына пробиотиктермен (бифидобактериялар, қышқыл сүт бактериялары) байытылған, немесе қаймағы алынбаған сүттен жасалған ашытылған сүт өнiмдерi берiледi.
Сүттi қаймақпен, сары май, басқа да өнiмдермен (қызметкерлерге сүттiң орнына беруге болатын тең бағалы азық-түлiк өнiмдерiн тегiн беру нормаларында көзделген тең бағалылардан басқа) ауыстыруға, сондай-ақ сүттi немесе басқа да азық-түлiк өнiмдерiн бiр немесе бiрнеше ауысым алдын немесе өткен ауысымдар үшiн беруге жол берiлмейдi.
Сүттi тең бағалы азық-түлiк өнiмдерiмен ауыстыруға қызметкерлердiң келiсiмiмен және бастауыш кәсiподақтар ұйымының немесе қызметкерлердiң өзге де өкiлеттi органының пiкiрiне қарай ауыстыруға жол берiледi.
Сүттiң орнына қызметкерлерге беруге болатын тең бағалы азық-түлiк өнiмдерiн тегiн беру нормалары кестеде көрсетiлген.

4. Сүт немесе соған тең бағалы басқа да азық-түлiк өнiмдерi (айран, қатық, мацони және басқалар) I және II сыныпты жұмыстарда радиобелсендi заттар ашық түрде қолданылатын жұмыспен айналысатын қызметкерлерге және жылына 1м3 в артық иондаушы сәулелеу әсерi жағдайында жұмыспен айналысатын қызметкерлерге берiледi.
Қазақстан Республикасы
Үкiметiнiң
2011 жылғы 5 желтоқсандағы
№ 1458 қаулысымен
бекiтiлген
Жұмыс берушiнiң қаражаты есебiнен қызметкерлерге емдiк-профилактикалық тағам беру нормалары
1. Емдiк-профилактикалық тағам (бұдан әрi – ЕПТ) аса зиянды еңбек жағдайларына байланысты ЕПТ бес рационына сәйкес жұмыс берушiнiң қаражаты есебiнен берiледi:
№ 1 рацион (күнделiктi норма граммен):

Химиялық құрамы мен қуаты: ақуыздар – 59 грамм (бұдан әрi – г.), майлар – 51 г., көмiрсулар – 159 г. Қуаты – 1380 ккал.
Рационға қосымша 150 миллиграмм (бұдан әрi – мг.) аскорбин қышқылы берiледi.
Ескертпе: ЕПТ (№ 1 рацион) келесi өндiрiстерде негiзгi технологиялық процеспен, жөндеу және жабдықтарға қызмет көрсетумен толық жұмыс күнi айналысатын жұмысшылар мен шеберлерге берiледi:
1) уран мен торий радиоактивтiк тұздар өндiрiсi (азотқышқылды уранил, сiркеқышқылды, күкiртқышқылды, хлорлы және сiркеқышқылды, азотқышқылды ураниламмоний, уран тотығы, азотқышқылды торий, сiркеқышқылды хлорлы, көмiрқышқылды, қымыздыққышқылды, күкiртқышқылды және т.б.);
2) тау-кен байыту комбинаттарында лопарит концентраттары өндiрiсi:
жер астындағы жұмыстар;
жер үстiндегi жұмыстар;
рудаларды байыту;
3) лопарит концентраттарды өндiру (зертханада);
4) радиоактивтi заттармен және ионды сәуле таратушы көздермен жұмыстар:
уран мен торий рудаларын шығару және өңдеумен (жүк тиеу жұмыстары мен сақтауды енгiзгенде); уран, торий, тритий, радий, торий-228, радий-228, актиний-228, полоний, трансуран элементтерiн, кәсiпорындар мен тәжiрибе өндiрiсi мен қондырғыларындағы уран мен торийдың бөлiну өнiмдерiн өндiру және өңдеумен тiкелей айналысатын жұмысшылар;
өндiрiстiк, энергетикалық, көлiк және тәжiрибе-өндiрiстiк ядролық реакторлармен, қуаты 0,5 кВт рентген сәулесiн тудыратын жабдықтармен тiкелей айналысатын жұмысшылар;
жұмыс орындарында белсендiлiгi 1 милликюриден асатын нейтрон көздер (радий-берилий, полоний-берилий және өзге де ерекше жоғары радио уытты радиоактивтi заттар негiзiндегi нейтрон көздер) дайындаумен тiкелей айналысатын жұмысшылар;
радий, торий-228, радий-228, актиний-228, ашық түрдегi полонийдi пайдалануда тұрақты әсерi бар радиоактивтiк жарық құрамын өндiрумен тiкелей айналысатын жұмысшылар;
жұмыс орнында көз белсендiлiгi 1 миликюриден жоғары болатын радий манациясын айырып алумен айналысатын жұмысшылар;
зертханалық және радий, торий-228, радий-228, актиний-228, полоний, плутоний, уран 233-235, стронций-90, цезий-137, церий-144, уранның ажырау өнiмдерiнiң бөлiнбеген қоспасын жұмыс орнында 1 миликюриден артық мөлшерде ашық түрде қолданатын басқа жұмыстармен айналысатын жұмысшылар.
№ 2 рацион (күнделiктi норма граммен):

Химиялық құрамы мен қуаты: ақуыздар – 63 г., майлар – 50 г., көмiрсулар – 185 г. Қуаты – 1481 ккал.
Рационға қосымша:
фтор қоспаларымен жұмыс iстегенде – 2 мг. ретинол, 150 мг. аскорбин қышқылы;
сiлтiлi металдармен, хлор және оның бейорганикалық қоспаларымен және азот тотықтарымен жұмыс iстегенде – 2 мг. ретинол, 100 мг. аскорбин қышқылы; фосгенмен жұмыс iстегенде – 100 мг. аскорбин қышқылы берiледi.
№ 2 а рацион (күнделiктi норма граммен):

Химиялық құрамы мен қуаты: ақуыздар – 52 г., оның iшiнде малдың – 34 г., майлар – 63 г., оның iшiнде өсiмдiк – 23 г., көмiрсулар – 156 г., амин қышқылдары: триптофан – 0,6, метионин+цистин – 2,4, лизин – 3,2, фениалалин+тирозин – 3,5, гистидин – 1,2. Қуаты – 1370 ккал.
Рационға қосымша 100 мг. аскорбин қышқылы, 2 мг. ретинол, 15 мг. никотин қышқылы, 25 мг. витамин (метилметионинсульфоний хлориды), 150 мл. минералды суы берiледi.
Ескертпе: ЕПТ (№ 2, 2а рациондары) келесi өндiрiстерде негiзгi технологиялық процеспен, жөндеу және жабдықтарға қызмет көрсетумен толық жұмыс күнi айналысатын жұмысшылар мен шеберлерге берiледi:
1) күкiрт қышқылы өндiрiсi;
2) сұйық хлор өндiрiсi;
3) хлорлы әк өндiрiсi;
4) хлорлы темiр өндiрiсi;
5) хлорлы алюминий өндiрiсi;
6) фосген өндiрiсi;
7) бертолет тұзы өндiрiсi;
8) фторлы натрий өндiрiсi;
9) фторлы сутегi мен оның су ерiтiндiлерiнiң өндiрiсi;
10) калий тетрафторборат өндiрiсi;
11) құрамында хромы бар шикiзаттан күкiрттi натрий өндiрiсi;
12) таллий қолданумен монокристалл өндiрiсi;
13) хлорпикрин өндiрiсi;
14) фосген арқылы сiрке ангидридi өндiрiсi;
15) кетен арқылы сiрке ангидридi өндiрiсi;
16) құрамында хром бар рудаларды шығару және өңдеу;
17) құрамында фтор бар тұздар және тұз-реактивтер өндiрiсi (кремний фтор сутектi алюминий, фторлы, сусыз алюминий, кремний фтор сутектi калий, фторлы титан-аммоний, фторлы магний, кремний фтор сутектi натрий, кремний фтор сутектi қышқыл, фторлы литий, фторлы натрий және фторлы калий):
18) хром және тұздар-реактив өндiрiсi (азоттықышқыл хром, гидрат тотығы, күкiртқышқылды, хлорлы, сiркеқышқылды);
19) теобромин, фенилацетамид, цианды бензил өндiрiсi;
20) берилий өндiрiсi;
21) Темiр никель және кадмий никель (сiлтi) аккумуляторлар өндiрiсi;
22) Алюминий термиялық тәсiлмен металл хромды және құрамында хром бар қорытпалар өндiрiсi.
№ 3 рацион (күнделiктi норма граммен):

Көкөнiстi (термиялық өңдеуге жатпаған) салат, винегрет және т.б. түрлерiнде беру мiндеттi.
Химиялық құрамы мен қуаты: ақуыздар – 64 г., майлар – 52 г., көмiрсулар – 188 г. Қуаты – 1466 ккал.
Рационға қосымша 150 мг. аскорбин қышқылы, 2 г. пектин немесе 300 мл. жұмсағымен шырын.
Ескертпе: ЕПТ (№ 3 рацион) керамикалық бояғыш зат өндiрiсiнде негiзгi технологиялық процеспен, жөндеу және жабдықтарға қызмет көрсетумен толық жұмыс күнi айналысатын жұмысшылар мен шеберлерге берiледi:
ЕПТ (№ 3 және 2, 2а рациондарын апта сайын алмастырып отыру керек) келесi өндiрiстерде негiзгi технологиялық процеспен, жөндеу және жабдықтарға қызмет көрсетумен толық жұмыс күнi айналысатын жұмысшылар мен шеберлерге берiледi:
1) қорғасын глет және жоса өндiрiсi;
2) қорғасын сары бояу өндiрiсi;
3) қорғасын ақ бояу өндiрiсi;
4) ветерилдi мырыш ақ бояу өндiрiсi;
5) қорғасын және тұздар-реактив өндiрiсi (хромқышқылды қорғасын, хлорлы қорғасын, екi тотықты қорғасын, темiр қорғасын таяқшалары, йодты қорғасын, қымыздық қышқылды қорғасын, түйiршектелген қорғасын, қорғасын асқын тотығы, азоттықышқыл қорғасын, қорғасын тотығы, роданды қорғасын, күкiртқышқылды қорғасын, сiркеқышқылды қорғасын, күкiрттi қышқылды қорғасын, қорғасын фталаты, көмiрқышқылды қорғасын);
6) қорғасын мен қалайы өндiрiсi:
қорғасын мен қалайы рудаларды, концентраттарды (агломератты) балқыту, қорғасын, қалайы және құрамында қорғасын бар қорытпаларды тазарту;
қорғасын-қалайы рудаларын байыту;
7) мыс рудаларды, концентраттарды (агломератты) және құрамында қорғасыны бар басқа материалдарды балқыту және өңдеу;
8) қорғасын (қышқыл) аккумуляторлар өндiрiсi.
№ 4 рацион (күнделiктi норма граммен):

Химиялық құрамы мен қуаты: ақуыздар – 65 г., майлар – 45 г., көмiрсулар – 181 г. Қуаты – 1428 ккал.
Рационға қосымша 150 мг. аскорбин қышқылы; мышьяк, фосфор, сынап пен теллурдың қоспаларымен жұмыс iстейтiндерге – 4 мг. тиамин берiледi.
№ 4а рацион (күнделiктi норма граммен):

Химиялық құрамы мен қуаты: ақуыздар – 52 г., оның iшiнде малдың – 26 г., майлар – 41 г., оның iшiнде өсiмдiк – 15 г., көмiрсулар – 206 г. Қуаты – 1342 ккал.
Рационға қосымша 100 мг. аскорбин қышқылы және 2 мг. тиамин берiледi.
№ 4 б рацион (күнделiктi норма граммен):

Химиялық құрамы мен қуаты: ақуыздар – 56 г., оның iшiнде малдың – 32 г., майлар – 56 г., оның iшiнде өсiмдiк майы – 16 г., көмiрсулар – 164 г., оның iшiнде моно және дисахаридтар – 46 г., органикалық қышқылдар – 3,2 г., аминоқышқылдар; глютамин – 11,6, цистин+метионин – 2,2 г. Қуаты – 1380 ккал.
Рационға қосымша тиамин – 2 мг., рибофлавин – 2 мг., пиридоксин – 3 мг., ниацин – 20 мг., аскорбин қышқылы – 100 мг., токоферол – 10 мг., глютамин қышқылы – 500 мг. берiледi.
ЕПТ (№ 4, 4а, 4б рациондары) келесi өндiрiстерде негiзгi технологиялық процеспен, жөндеу және жабдықтарға қызмет көрсетумен толық жұмыс күнi айналысатын жұмысшылар мен шеберлерге берiледi:
1) фосфор қышқылы өндiрiсi;
2) фосфорлы кальций өндiрiсi;
3) фосфорлы ангидрид өндiрiсi;
4) сары және қызыл фосфор өндiрiсi;
5) балқытылған фосфорлы шлактан жасалатын құрылыс заттарының өндiрiсi (ұсақ тас, пемза, мақта және т.б.);
6) бес күкiрттi фосфор өндiрiсi;
7) металл фосфидтерi өндiрiсi (мырыш, мыс және басқа);
8) суперфосфат, фторсыздалған фосфат, күрделi-аралас және күрделi тыңайтқыштар өндiрiсi;
9) аммофос өндiрiсi;
10) үшхлорлы фосфор және хлортотық фосфор өндiрiсi;
11) екi тотық хлор өндiрiсi;
12) кальций карбид өндiрiсi;
13) теллур өндiрiсi;
14) селен өндiрiсi - құрамында селен бар шламдарды байыту;
15) ванадий бес тотығы негiзiнде катализатор өндiрiсi;
16) аэросил өндiрiсi;
17) ақ күйе өндiрiсi;
18) техникалық асбест заттар өндiрiсi (тоқыма цехтары);
19) бейорганикалық өнiмдер. Натрий монохроматы, хромдық ангидрид, хромдықилегiш, калий және натрий хромпикасы, хром тотығы, жерасты суларын хромнан тазарту;
20) хлорбензол, дихлорбензол, трихлорбензол, тетрахлорбензол, гексахлорбензол өндiрiсi;
21) эпирхлоргидрин өндiрiсi;
22) диносеб гербицидi өндiрiсi;
23) бензолдан, хлорбензолдан және бензолдық басқа туындыларынан фенол өндiрiсi;
24) таза ванадий бестотығында фталдық ангидрид өндiрiсi (қойылтылған катализаторда);
25) төртхлорлы көмiртегi өндiрiсi;
26) дихлорэтан өндiрiсi;
27) үшхлорэтан өндiрiсi;
28) гексахлорэтан өндiрiсi;
29) фенилэтил спирт өндiрiсi;
30) гербицид өндiрiсi;
31) өндiрiс жабық ғимаратта болғанда ғана этилбензол өндiрiсi;
32) аралас улағыш өндiрiсi;
33) этил сұйықтығының өндiрiсi;
34) хлорпарафин өндiрiсi;
35) пенапоропласт өндiрiсi;
36) стирол, альфаметилстирол, дивинилстирол каучуктер мен латекстер, дивинилметилстирол, хлорпрен каучук, ацетилен (табиғи газдан) өндiрiсi;
37) бутилкаучук өндiрiсi (хлорлы метил ортада);
38) хлорвинил, оның негiзiнде сополимерлер, полихлорвинил шайыр өндiрiсi;
39) талшықты және асбест прессматериалдар өндiрiсi;
40) техникалық бензил спирт өндiрiсi;
41) контактiлi қалыптау әдiсiмен және механикалық тәсiлмен шыны пластиктер өндiрiсi;
42) апатит-нефелин рудаларды шығару және өңдеу;
43) құрамында фосфор бар тұздар және тұз-реактивтер өндiрiсi (фосфорлыватистi қышқыл аммоний, екi рет қосылған фосфорлы қышқыл барий, бесхлорлы фосфор);
44) аэрофлоттар өндiрiсi (ксиленондық, крезолдық, калийбутилдық);
45) аминөнiмдер-реактивтер өндiрiсi (п-аминоацетофенон, аминоазо-бензол-пара, амидол, аминофенол-пара негiзi, аминофенол-мета мен орто, анизидин-пара, тұз қышқылды анилин, антразо, тиоглеколь қышқылды анилид, ацетил-дифениламин, бензиламин, бутиламин, диазоаминобензол-пара, ортодианизидин, диметиламиноазобензол-пара, диметиламинобензальдегид-пара, тұз қышқылды диметилпарафенилендиамин, тұз қышқылды диметиланилин, дипикриламин, диэтиламин және оның тұздары, 2, 6-дихлорфенолиндифенолин, диэтиламин және оның тұздары, нитродифениламин, пропиламин, сульфанил қышқылы, стильбазо, толуидин тионалид, триптофан, фенилгидразин негiзi, тұз қышқылды фенилгидразин, фенилендиамин-пара және оның тұздары, тұз қышқылды этиламин, дитиоанилин, азобензол, анилин, күкiртқышқылды анилин, сiркеқышқылды анилин, күкiртқышқылды аминофенол-пара, диметиланилин, дифенил-несеп, тұз қышқылды диметиламин, тұз қышқылды метиламин, альфанафтиламин, бетанафтохинон, альфанафтохинон, толидин-орто, толуидин-орта, -мета, -пара, толуилендиамид-мета, тұз қышқылды фенилгидразин, толуидин, хлоргидрат, стильбен, ацетнафталид-альфа, ацетофенон, бензо-хлор-2, 4-дихлоранилид, диметилпарафенилендиамин сульфат, барий және натрий ифениламиносульфонаты, дифенилкарбазид, диэтилпарафенилендиамин сульфаты, 2, 6-дибромфенолиндофенол, дибромфенилгидразин, дибутиламин, диметглиоксим, фенилгидрооксиламин, купферон);
46) промедол, фенацетин, аминазин, пропазин өндiрiсi;
47) нитрохлоракридин, аминохинол, трихомонацид, азидин, димеколин мен фосфакол фепраноны, армин және миотикалық дәрiлер ерiтiндiлерiнiң өндiрiсi;
48) оксиметил қоспаларының өндiрiсi;
49) наганин, карбохолин, прозерин өндiрiсi;
50) ампуладағы медициналық хлорэтил өндiрiсi;
51) кутизон өндiрiсi;
52) сынап өндiрiсi;
53) экономиканың қорғасын мырыш және мыс саласында, кендер немесе жыныстар құрамында 10 пайыз және одан да көп бос кремний екi тотығы бар кендерде (шахталарда) жер астында тау-кен қазу, дайындау және тазалау жұмыстары;
54) экономиканың қорғасын мырыш және мыс саласындағы кендер мен шахталарында құрамында кремний екi тотығы 10 пайыздан артық болған кендердi шығару және өңдеу:
жер астындағы тау-кен жұмыстары;
кенiштердi өңдеу;
55) сынап толтырылған газдан айыру құралдары және сынап түзеткiштер өндiрiсi;
56) арнайы химия ток көздерi өндiрiсi (сынап, қорғасын және олардың қоспаларын пайдаланумен байланысты жұмыстарда);
57) фенолоформальдегид, анилиноформальдегид, полиэфирноэпоксид, полиэфиримидоэпоксид лактар, шайыр және компаунд өндiрiсi;
58) қабатты пластиктер, орауыш заттар мен профильдi пластиктер өндiрiсi;
59) миканиттер, слюдопласттар, слюдоониттер және кремний органикалық, полиэфирэпоксид және полиэфиримидоэпоксидтағы жұқа шыны мата;
60) жоғары атмосфералық қысым жағдайларындағы жұмыстар:
кессондардағы жұмыстармен тiкелей айналысатын барлық жұмысшылар, инженер-техникалық жұмысшылар мен қызметшiлер;
жеңiл жабдықталған құтқарушы қызметi сүңгуiрлерiнен басқа су астындағы-техникалық, құрылыс-монтаж және жөндеу жұмыстарымен айналысатын сүңгуiрлер;
теңiз өнiмдерiн (трепанг, мидий, балдырлар және басқа) шығарумен айналысатын сүңгуiрлер;
емдеу барокамераларында тiкелей жұмыс iстейтiн дәрiгерлер, орта медициналық қызметкерлерi және инженер-техникалық жұмысшылар;
61) болат балқыту және ферроқорытпа өндiрiсi.
ЕПТ (№ 3 және 4 рациондары апта сайын алмастырып отыру керек) электр көмiр заттар өндiрiсiнде негiзгi технологиялық процеспен, жөндеу және жабдықтарға қызмет көрсетумен толық жұмыс күнi айналысатын жұмысшылар мен шеберлерлерге берiледi.
№ 5 рацион (күнделiктi норма граммен):

Химиялық құрамы мен қуаты: ақуыздар – 58 г., майлар – 53 г., көмiрсулар – 172 г. Қуаты – 1438 ккал.
Рационға қосымша 150 мг. аскорбин қышқылы және 4 мг. тиамин берiледi.
Ескертпе: ЕПТ (№ 5 рацион) келесi өндiрiстерде негiзгi технологиялық процеспен, жөндеу және жабдықтарға қызмет көрсетумен толық жұмыс күнi айналысатын жұмысшылар мен шеберлерге берiледi:
1) хлорлы барий өндiрiсi;
2) хром және марганец негiзiндегi катализаторлар өндiрiсi;
3) жасанды марганец қос тотығының өндiрiсi;
4) қалайы органикалық қоспалар өндiрiсi;
5) экстралин өндiрiсi;
6) керосин пиролизы, пирогаз бөлу және тазарту өндiрiсi;
7) хлорлы этил, трихлорэтилен мен изопропил спирт өндiрiсi;
8) этилен тотығы және оның туындылары этилцеллозольва, хлорекс, этиленгликоль өндiрiсi;
9) ацетальдегид өндiрiсi;
10) синтетикалық, дивинилнитрил, полизопрен және полибутадиен каучук (СКБ, СКН, СКИ-3, СКД) өндiрiсi;
11) полиизобутилен өндiрiсi;
12) химиялық талшықтар өндiрiсi;
13) құрамында берилий бар тұздар және тұз-реактивтер өндiрiсi (азотқышқылды берилий, берилий тотығы, күкiрттiқышқыл берилий, көмiрқышқылды берилий, сiркеқышқылды берилий, хлорлы берилий, фторлы берилий фторлы аммония бериллаты);
14) марганец және тұздар -реактив өндiрiсi (көмiрқышқылды марганец, асқын тотық, екiтотық, азоттықышқыл, күкiртқышқылды);
15) үш фторлы бор мен оның негiзiндегi өнiмдер өндiрiсi;
16) гальваникалық элементтер және батареялер өндiрiсi марганец рудасын өңдеу және агломераттар дайындау.
2. Азық-түлiктiң бiр түрiн екiншi түрiмен ауыстыруға осы Нормалардың 1-қосымшасына сәйкес азық-түлiктi өзара алмастыру нормалары шегiнде рұқсат етiледi.
3. ЕПТ таңертеңгi ыстық тамақ мәзiрiн тарату рациондар бойынша ЕПТ таңертеңгi ыстық тамақтың шамамен алты күндiк мәзiрiн тарату осы Нормалардың 2-қосымшасына сәйкес жүргiзiледi.
4. Әртүрлi санаттағы қызметкерлерге өндiрiс сипаттамасына байланысты витаминдер беру тамақтану рационын витаминдермен байыту схемасы бойынша осы Норманың 3-қосымшасына сәйкес жүзеге асырылады.
А, В1, В2 витаминдерi қара және түстi металлургия өндiрiстерiнiң (домна өндiрiсi, илемдеу және құбыр өндiрiсi) негiзгi технологиялық процесiмен айналысатын жұмысшыларға берiледi.
В және С витаминдерi темекi, шылым, сигарет, сигара, шегетiн және иiскейтiн махорка және темекiнi ферментациялаумен (темекi-махорка өндiрiсi) тiкелей айналысатын жұмысшылар мен мамандарға берiледi.
С және РР витаминдерi нан пiсiру өндiрiсi (жидiту агрегатының машинисi, нан пiсiрушi) жұмысшыларына берiледi.
Жұмыс берушiнiң қаражаты
есебiнен қызметкерлерге
емдiк-профилактикалық
тағам беру нормаларына
1-қосымша
Емдiк-профилактикалық тағамның
таңертеңгi асын даярлау кезiнде азық-түлiктi
өзара алмастыру нормалары

Ескертпе: сиыр етiн шошқаның, қойдың семiз еттерiмен, құс етiмен, тұздалған етпен, балықпен, май шабақпен және қақталған балықпен алмастыруға болмайды.
Жұмыс берушiнiң қаражаты
есебiнен қызметкерлерге
емдiк-профилактикалық тағам
беру нормаларына
2-қосымша

кестенiң жалғасы

кестенiң жалғасы